นัดพบแพทย์

นานาคำถาม...เรื่องน้ำตาเทียม

10 Dec 2016 เปิดอ่าน 3824

ทำไมต้องหยอด “ทำไมต้องหยอดน้ำตาเทียม”
      น้ำตาทียม (artificial tears) ที่มีใช้อยู่ในปัจจุบันมีอยู่มากมาย โดยทั่วไปจะใช้ในการหล่อลื่นดวงตา เพื่อบรรเทาอาการระคายเคือง ตาแห้ง แสบตา ที่เกิดขึ้นชั่วคราวอันเนื่องมาจากการสัมผัสกับแสงแดด ลม หรือสิ่งระคายเคืองต่างๆ เช่น ฝุ่นละออง เขม่า ควัน เครื่องปรับอากาศ การนั่งทำงานหน้าคอมพิวเตอร์เป็นเวลานาน และการใช้คอนเทคเลนส์


อาการไหนที่เรียกว่าตาแห้ง
      อาการตาแห้ง (dry eye) มักจะมีอาการแสบตา ตาแดง เคืองตา รู้สึกแห้งฝืด บางครั้งมีขี้ตาเป็นเส้นๆ เมือกๆ ลืมตายาก คล้ายมีผงอยู่ในตา บางคนมีอาการมองเห็นไม่ชัดเจน ต้องกระพริบตาจึงเห็นชัดขึ้น และจะเป็นมากขึ้นเมื่ออยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ทำให้น้ำตาระเหยง่าย เช่น แสงจัด อยู่ในห้องปรับอากาศ ควัน ลมแรง หรือแม้แต่การใช้สายตาเป็นเวลานาน อาการเหล่านี้จะค่อยเป็นค่อยไป หากเป็นนานจนเรื้อรัง อาจมีอาการรู้สึกตาฝืดๆ ขี้ตาเป็นเมือกติดแน่นที่กระจกตาทำให้เคืองตามาก โดยเฉพาะเวลากระพริบตา หากปล่อยให้ตาแห้งนานมากจะทำให้ผิวตาคำไม่เรียบ ติดเชื้อในตาง่าย การติดเชื้อในตาดำจะทำให้เกิดแผล ถ้าไม่ได้รับการรักษาที่ดีจะทำให้แผลอักเสบ ทำให้ตาบอดได้

น้ำตาทียม      อาการตาแห้ง เกิดจากการมีน้ำตาหล่อเลี้ยงดวงตาน้อยกว่าปกติทั้งปริมาณและคุณภาพ หรือเกิดจากการกระจายของน้ำตาไม่สม่ำเสมอทั่วทั้งดวงตา ซึ่งอาจมีสาเหตุหลายประการ ได้แก่
    การผลิตน้ำตาของต่อมสร้างน้ำตาลลดลง บางคนจะพบร่วมกับการผลิตน้ำลายลดลง ทำให้ปากแห้ง
    ความบกพร่อง หรือโรคที่เกิดกับเยื่อบุตา เช่น กลุ่มอาการแพ้ยา (Stevens-Johnson) ริดสีดวงตา การขาดวิตามิน
    ผู้สูงอายุ ประสิทธิภาพในการทำงานของต่อมน้ำตาจะลดลง
    การได้รับการฉายรังสีเพื่อรักษาเนื้องอกบริเวณใบหน้า ทำให้ต่อมน้ำตาถูกทำลาย
    การใช้คอนเทคเลนส์เป็นเวลานาน
    การใช้สายตาเป็นเวลานาน เช่น การอ่านหนังสือ การทำงานกับคอมพิวเตอร์
    สารเคมีเข้าตา จนเกิดการทำลายต่อมต่างๆ ในเยื่อบุตา
    ความบกพร่องในการทำงานของเปลือกตา
    เกิดจากยาบางชนิด เช่น ยาแก้แพ้ ยาลดความดันโลหิตบางชนิด ยาคุมกำเนิด


หยอดน้ำตาเทียมนานๆ จะมีผลข้างเคียงต่อดวงตาหรือไม่
      น้ำตาเทียมเป็นสารสังเคราะห์ที่ถูกผลิตขึ้น ให้คุณสมบัติให้ใกล้เคียงกับน้ำตาธรรมชาติมากที่สุด ซึ่งการใช้น้ำตาเทียม เพื่อช่วยหล่อลื่น และให้ความชุ่มชื้นแก่กระจากตา และเยื่อบุตาขาว ไม่ก่อให้เกิดอันตรายหรือผลข้างเคียงแต่อย่างไร แต่ในรายที่ไวหรือแพ้สารกันเสีย สามารถเลือกใช้น้ำตาเทียมที่ปราศจากสารกันเสียซึ่งบรรจุอยู่ในหลอดขนาดเล็กที่ใช้ได้วันต่อวัน


หาซื้อน้ำตาเทียมมาใช้เองได้หรือไม่
      คุณสามารถหาซื้อน้ำตาเทียมมาใช้เองได้ โดยการเลือกใช้น้ำตาเทียมนั้นขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการที่เป็น คนที่มีอาการตาแห้งธรรมดาที่ไม่มีโรคแทรกซ้อนรุนแรง เช่น การใส่คอนเทคเลนส์ สัมผัสกับแสงแดด ลม หรือใช้สายตานานๆ ก็สามารถเลือกใช้น้ำตาเทียมชนิดขวดใหญ่ที่มีสารกันเสียได้ หากมีอาการตาแห้งรุนแรง ต้องหยอดน้ำตาเทียมมากว่า 4 ครั้งต่อวันเป็นเวลานานๆ ผู้ที่มีโรคผิวกระจกตา หรือมีประวัติแพ้สารกันเสียในน้ำตาเทียม ควรใช้ยาหยอดตาชนิดที่ไม่มีสารกันเสียน้ำตาทียมอย่างไรก็ตามในรายที่มีอาการรุนแรง และเรื้อรังก็ควรไปตรวจสุขภาพดวงตากับจักษุแพทย์อย่างละเอียดไม่ควรซื้อน้ำตาเทียมมาใช้เอง


น้ำตาเทียมเปิดใช้แล้วเก็บได้นานแค่ไหน
      น้ำตาเทียมชนิดที่มีสารกันเสีย สามารถเก็บได้นาน 30 วัน หลังจากเปิดใช้ แต่ชนิดที่ไม่มีสารกันเสียต้องใช้ให้หมดภายใน 24 ชั่วโมง


เก็บรักษาน้ำตาเทียมอย่างไรให้ได้ประสิทธิภาพ
      น้ำตาเทียมควรเก็บไว้ในอุณหภูมิ 2-25 องศาเซลเซียส ซึ่งอุณหภูมิปกติของเมืองไทยก็เกิน 25 องศาเซลเซียส ดังนั้นควรเก็บยาไว้ในตู้เย็นช่องธรรมดาจะเป็นการดีที่สุด และไม่ควรใช้หลังจากสิ้นอายุที่ระบุไว้บนกล่อง   

นพ.เกษม จันทรพัฒนา

* ขอบคุณบทความจาก : http://www.phuketbulletin.co.th/Lifestyle/view.php?id=255