ต้อเนื้อ เป็นความผิดปกติของเยื่อบุตา ที่มีลักษณะเป็นก้อนพังผืดนูนแดงที่ยื่นจากบริเวณตาขาวเข้าไปยังกระจกตา หรือ ตาดำ ก่อให้เกิดอาการเคืองตา น้ำตาไหล ปวดแสบดวงตา เกิดความไม่สวยงาม เสียบุคลิก ถ้าเป็นมากจะทำให้เกิดอาการสายตาเอียง ทำให้มองไม่ชัดได้ ในบางกรณีปล่อยทิ้งไว้จนก้อนบังรูรับแสงที่ม่านตา อาจทำให้มองไม่เห็นได้
อนึ่ง ก้อนลักษณะเดียวกันนี้ หากเกิดขึ้นเฉพาะที่เยื่อบุตา โดยไม่เข้ามาในกระจกตา หรือตาดำ เราจะเรียกว่า ต้อลม ซึ่งมักทำให้เกิดอาการเคืองตา แสบตา น้ำตาไหล ถ้าเป็นมากอาจเจ็บตาได้
สาเหตุของต้อลม และต้อเนื้อ เชื่อว่าเกิดจากแสงแดด ลม ฝุ่นละออง ควัน ทราย ในแสงแดดจะมีรังสีอัลตราไวโอเลต ซึ่งทำให้เนื้อเยื่อบุตาของเรานั้น เกิดโรคต้อลม และต้อเนื้อได้ เราจึงมักพบโรคต้อลม และต้อเนื้อมากในประชากรที่อาศัยบริเวณเส้นศูนย์สูตร เพราะบริเวณดังกล่าวมีแสงแดดที่แรงกว่า
โรคเหล่านี้ ควรได้รับการตรวจ และวินิจฉัยโดยจักษุแพทย์ เนื่องจากลักษณะของก้อนอาจไม่ใช่โรคทั้งสองก็เป็นได้ ในบางรายอาจเป็นก้อนเนื้องอกมะเร็งก็เป็นได้
การรักษาต้อลม และต้อเนื้อ มีหลักการที่เหมือนกันและต่างกัน ข้อเหมือนคือ ควรหยุดปัจจัยกระตุ้น ได้แก่ หลีกเลี่ยง ลม แดด ฝุ่น ควัน ใส่แว่นกันแดด ไม่ควรทำให้ดวงตาปะทะกับลม พัดลม หรือแอร์โดยตรง กางร่มหรือใส่หมวกเวลาออกแดด เป็นต้น การหยอดน้ำตาเทียมสามารถช่วยบรรเทาอาการเบื้องต้นได้แต่ต้อลมและต้อเนื้อจะไม่หายไป ในกรณีต้อลม หรือต้อเนื้อที่อักเสบ จักษุแพทย์อาจพิจารณาให้ยาหยอดตากลุ่มสเตียรอยด์ในช่วงระยะเวลาสั้นๆ ยานี้มีผลข้างเคียงค่อนข้างมาก จึงไม่แนะนำให้ไปซื้อมาใช้หยอดเอง การใช้ยาควรอยู่ในดุลยพินิจของแพทย์ ยาจะช่วยลดอาการอักเสบ อาการแดงจะลดลง เจ็บตาลดลง แต่ก้อนเนื้อก็จะยังไม่หายไป สุดท้ายสำหรับต้อเนื้อ สามารถรักษาให้หายไปได้ โดยการผ่าตัดลอกต้อเนื้อ
การผ่าตัดต้อเนื้อเป็นการลอกพังผืดที่เป็นก้อนออก มีด้วยกันหลายวิธี การผ่าตัดต้อเนื้อในสมัยก่อน จะใช้เทคนิคเพียงแค่ลอกต้อเนื้อโดยไม่ได้ปลูกถ่ายเนื้อเยื่อ วิธีนี้ ไม่แนะนำ เพราะจะมีโอกาสโรคกลับเป็นซ้ำสูงมากถึง 80 % สำหรับวิธีที่ผมนิยมทำนั้น มี 2 วิธี ได้แก่
1. การลอกต้อเนื้อและปลูกถ่ายเนื้อเยื่อบริเวณที่ลอกเนื้อออกไปด้วยเยื่อบุตาตนเอง
2. การลอกต้อเนื้อและปลูกถ่ายเนื้อเยื่อบริเวณที่ลอกเนื้อออกไปด้วยเนื้อเยื่อรก
โดยจะเลือกวิธีใดขึ้นกับลักษณะโรคตา และโรคร่วมของแต่ละบุคคล
การผ่าตัดต้อเนื้อ ไม่จำเป็นต้องนอนโรงพยาบาล ไม่ต้องดมยาสลบ ใช้ระยะเวลาผ่าตัด 30-45นาที ผ่าแล้วกลับบ้านได้เลย และจะมีการนัดมาตรวจหลังผ่าตัดเป็นระยะๆ มียาหยอดหลังผ่าตัด และมีการตัดไหมหลังผ่าตัด
โดย : โดย นพ.ยลรวี ปิยะคมน์
ขอบคุณบทความจาก : https://www.trathealthtrip.com/15975025/%E0%B8%99%E0%B8%9E-%E0%B8%A2%E0%B8%A5%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%B5-%E0%B8%9B%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B0%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B9%8C