อุบัติเหตุมักเกิดโดยไม่คาดคิดอย่างเช่น ข้อเท้าแพลง จะทำอย่างไรดี! ไม่ต้องตกใจครับ เรามีวิธีช่วยเหลือตัวเองเบื้องต้นมาฝากกัน
ข้อเท้าแพลง คือ การที่เส้นเอ็นข้อเท้าด้านนอกมีการเคล็ดหรือฉีกขาดจากการหมุน หรือบิดของข้อเท้า มักเกิดจากอุบัติเหตุที่ทำให้ข้อเท้าเคลื่อนไหวผิดท่าทาง เช่น เดินพลาดตกหลุม เดินบนพื้นที่ขรุขระ เหยียบก้อนหิน หรือหกล้ม อาการโดยทั่วไปที่พบ ข้อเท้าจะปวด บวม และเคลื่อนไหวไม่ถนัด ซึ่งความรุนแรงนั้นมีอยู่ 3 ระดับ คือ
ระดับ 1 ข้อเท้ามีอาการปวดเล็กน้อยเวลากด หรือขณะเคลื่อนไหวข้อ แต่ไม่มีอาการบวม สามารถเดินลงน้ำหนักได้ตามปกติ ข้อเท้าแพลงแบบนี้จะค่อย ๆ ดีขึ้นและหายได้เองภายใน 2 สัปดาห์
ส่วนระดับ 2 ข้อเท้าจะมีอาการบวมและฟกช้ำร่วมด้วย เนื่องจากเส้นเลือดเล็กๆมีการฉีกขาด ทำให้เลือดออกใต้ผิวหนัง เวลาที่ลงน้ำหนักจะรู้สึกปวดมาก อาการแบบนี้หายได้ภายใน 4-6 สัปดาห์
และระดับ 3 เส้นเอ็นยึดข้อเท้ามีฉีกขาดออกจากกัน ข้อจะบวมและฟกช้ำมาก ไม่สามารถเคลื่อนไหวข้อหรือลงน้ำหนักได้ ระดับความรุนแรงนี้ ต้องใช้เวลาในการรักษานานประมาณ 8-12 สัปดาห์ จึงจะหาย
สำหรับแนวทางการรักษาเบื้องต้น ในช่วง 24 – 48 ชั่วโมงแรกควรใช้ความเย็นประคบบริเวณที่บาดเจ็บ เนื่องจากความเย็นจะช่วยให้เส้นเลือดหดตัว ลดความเจ็บปวดและลดอาการบวมได้ ที่สำคัญ ห้ามใช้ยาหม่องหรือครีมต่าง ๆ นวด เพราะจะทำให้เส้นเลือดขยายตัว มีเลือดออกมาก และข้อเท้าจะบวมขึ้นอีก นอกจากนี้พยายามเคลื่อนไหวข้อเท้าให้น้อยที่สุด ควรยกเท้าไว้ในระดับที่สูงขณะนั่งหรือนอนจะช่วยให้อาการบวมลดลง ไม่ควรยืนหรือนั่งห้อยขานานๆ เพราะจะทำให้ข้อเท้าบวมและปวดมากขึ้น อาจใช้ผ้ายืดพันหรือใช้ไม้เท้าช่วยพยุงขณะเดิน
ถ้ามีอาการบวมมากหรือยังไม่ดีขึ้นหลังดูแลในเบื้องต้นแล้ว โดยเฉพาะอย่างยิ่งเวลาเดินลงน้ำหนักแล้วปวดข้อเท้ามาก อาจเกิดจากมีกระดูกข้อเท้าแตกหักร่วมด้วย ควรต้องมาพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยและรักษานะครับ
อ.นพ.มนต์ชัย เรืองชัยนิคม
* ขอบคุณข้อมูลจาก : https://ascannotdo.wordpress.com
