ป้องกันมะเร็งไขกระดูกกันนะ

รศ.นายแพทย์ทิพชาติ บุณยรัตพันธุ์  คุณหมอผู้ช่ำชองแผนกศัลยกรรมกระดูกและข้อ โรงพยาบาลสมิติเวช ศรีนครินทร์ ให้ความรู้ว่า โรคมะเร็งกระดูก แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่

ได้แก่ มะเร็งกระดูกปฐมภูมิ มะเร็งกลุ่มนี้เกิดขึ้นจากเซลล์ของกระดูกโดยตรง พบได้ไม่บ่อยนัก และมะเร็งกระดูกทุติยภูมิ  มะเร็งกลุ่มนี้จะมีต้นกำเนิดมาจากโรคมะเร็งของอวัยวะอื่นๆ แล้วลุกลามมาที่กระดูก มะเร็งกลุ่มหลังนี้มีความเอนเอียงพบมากขึ้นเรื่อยๆ มะเร็งที่มาที่พบได้บ่อย ได้แก่ มะเร็งปอด  มะเร็งเต้านม มะเร็งต่อมไทรอยด์ มะเร็งต่อมลูกหมาก และมะเร็งไต
      รูปร่างของ "มะเร็งปฐมภูมิ" ซึ่งเป็นมะเร็งที่เกิดจากเซลล์ของกระดูกเองนั้น จะพบได้ไม่บ่อย เป็นต้นว่า มะเร็งชนิดออสติโอซาโคม่า (osteosarcoma) จะพบในกลุ่มผู้เจ็บป่วยเด็กที่มีอายุน้อยกว่า 20 ปี และมะเร็งกระดูกอ่อน (chondrosarcoma) ที่พบในกลุ่มผู้ใหญ่อายุ 45 ปีขึ้นไป ตำแหน่งจะพบที่บริเวณกระดูกขาโดยรอบเข่า กระดูกต้นแขน และกระดูกเชิงกราน เป็นส่วนใหญ่  เพราะอาการของมะเร็งกระดูกปฐมภูมิ ผู้ป่วยจะมาด้วยปัญหาของก้อนที่โตขึ้นเรื่อยๆ อาจจะมีอาการปวดตอนกลางคืนร่วมด้วย
      "ถ้าเด็กมีอาการปวดกระดูกรอบๆ เข่า มักปวดตอนกลางคืน  อาการปวดไม่หายไปในเวลา 2-3 สัปดาห์ ร่วมกับคลำก้อนได้ ควรปรึกษาแพทย์โรคกระดูกเฉพาะทางด้านเนื้องอก"ส่วนในกลุ่มที่เป็นมะเร็งกระดูกทุติยภูมิ ที่ลามมาจากอวัยวะอื่น ตำแหน่งที่มักจะพบการขยายมาได้บ่อยคือ บริเวณกระดูกสันหลัง กระดูกซี่โครง กระดูกแขนขา ฯลฯ  ผู้ป่วยจะมีอาการปวดกระดูกสันหลัง ปวดเอว ขาชา แขนขาอ่อนแรง ซึ่งจะเป็นสภาพทั่วไปๆ ไม่เฉพาะเจาะจง ทำให้ผู้ป่วยคิดว่าเป็นจากภาวะกระดูกหลังเสื่อม  อาการปวดจะรุนแรงมากขึ้นเรื่อยๆ ลางทีปวดจนนอนไม่หลับ ซึ่งเป็นเพราะมะเร็งได้ทำลายกระดูกสันหลังไปมากแล้ว หากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้องทันเวลา จะทำให้มีปัญหาแทรกซ้อนร้ายแรงตามมา เช่น กระดูกสันหลังยุบและอาจกดทับเส้นประสาท ทำให้เป็นอัมพาตของแขนขาได้  บางรายมาด้วยอาการกระดูกแขนขาหักจากการกระทบสะเทือนเพียงเล็กน้อย
       ลู่ทางการรักษาโรคมะเร็งกระดูกนั้น นายแพทย์ทิพชาติให้ความรู้ว่า  การรักษามะเร็งกระดูกปฐมภูมิ  จะใช้การผ่าตัดเอามะเร็งออกไปและใส่ข้อเทียมสำหรับโรคมะเร็งทดแทน ที่เรียกว่า "Endoprosthesis" โดยไม่ต้องตัดแขนขาอย่างในสมัยก่อน ผู้ป่วยหลังการผ่าตัดสามารถลุกเดิน ลงน้ำหนัก  ขยับแขนขาได้ ด้านในเวลารวดเร็ว มีผลให้คุณลักษณะชีวิตดีขึ้น   ทั้งนี้อาจต้องให้ยาเคมีบำบัดร่วมด้วย
ส่วนการรักษามะเร็งกระดูกทุติยภูมิที่กระจายมาที่กระดูกนั้นจะมุ่งรักษามะเร็งต้นกำเนิดก่อนเป็นหลัก ส่วนใหญ่จะใช้วิธีการให้ยาเคมีบำบัด และการฉายแสง ร่วมกับผ่าตัดกระดูกในกรณีที่มีข้อชี้ชัด เช่น มะเร็งทำลายกระดูกสันหลังจนเริ่มมีการกดทับเส้นประสาท หรือมะเร็งทำลายกระดูกแขน ขา จนมีภาวะที่เรียกว่า "เสี่ยงต่อกระดูกหัก" รวมทั้งเมื่อเกิดมะเร็งลุกลามจนมีกระดูกหักไปแล้ว การผ่าตัดที่แขนขาจะใช้เทคนิค การดามเหล็กแบบยาวสอดเข้าไปในโพรงกระดูก รวมทั้งมีการใช้ซีเมนต์ทางการแพทย์ใส่เสริม เพื่อทดแทนกระดูกที่ถูกทำลายไป ส่วนการผ่าตัดที่กระดูกสันหลัง จะใช้โลหะยึดตรึงกระดูกสันหลังและอาจจะใส่ซีเมนต์ร่วมด้วย  นอกจากนี้ยังมีการให้ยากลุ่มใหม่เกี่ยวกับผู้ป่วยมะเร็งกระดูกทุติยภูมิที่ลุกลามมากระดูก ที่เรียกว่า "Targeted Therapy" นับเป็นยาที่สามารถช่วยรักษาประคองให้ผู้ป่วยมีชีวิตยืนยาวขึ้น แม้เป็นคนไข้ระยะสุดท้ายแล้วก็ตาม
       "ประจุบันเป็นมะเร็งกระดูกไม่ต้องกลัว ทีมแพทย์สามารถรักษาให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีและมีอายุอยู่ได้ยืนยาว บางรายหายขาดได้ กรณีที่เป็นมะเร็งระยะแรกๆ"
แม้โรคมะเร็งกระดูกจะไม่สามารถป้องกันได้ร้อยเปอร์เซ็นต์  แต่ท่านสามารถพึงแวดตัวด้วยการสังเกตตัวเองง่ายๆ หากมีอาการปวดหลัง ปวดแขนขา โดยเฉพาะปวดในเวลากลางคืน ติดต่อกันเกิน 2-3 สัปดาห์แล้วไม่หาย หรือ มีก้อนโตขึ้น อย่าปล่อยทิ้งไว้  ควรรีบพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยต่อจากนั้น

รศ.นายแพทย์ทิพชาติ บุณยรัตพันธุ์

* ขอบคุณข้อมูลจาก : http://www.thawan-duchanee.com/webboard/index.php?topic=394.0;wap2