การออกกำลังกายมีความจำเป็นต่อชีวิต ในยุคดึกดำบรรพ์ มนุษย์ออกหาอาหาร ล่าสัตว์ ทำการเกษตรเอง จึงมีการใช้กำลังกล้ามเนื้อ มีการเคลื่อนไหวอยู่ตลอดเวลา แต่ในยุคปัจจุบันเราเป็นมนุษย์สังคม มีการแบ่งหน้าที่กันทำสิ่งต่าง ๆ กิจกรรมในชีวิตประจำวันจึงค่อนข้างจำกัด เมื่อไม่มีการใช้งานกล้ามเนื้อต่าง ๆ ข้อต่อการเคลื่อนไหวจึงไม่สามารถคงประสิทธิภาพไว้ได้ มนุษย์จึงควรออกกำลังกายเพื่อให้ร่างกายได้ทำงานสอดรับกับสภาพการพัฒนาการของร่างกาย
รศ.นพ.พงศ์ศักดิ์ ยุกตะนันทน์ ภาควิชาออร์โธปิดิกส์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาฯ กล่าวว่า การออกกำลังกายมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ร่างกายมีสุขภาพที่แข็งแรงและมีความฟิตพร้อม ซึ่งสุขภาพที่แข็งแรงในที่นี้ หมายถึง
- มีกำลังกล้ามเนื้อที่ดีแข็งแรง มีประสิทธิภาพในการหยิบจับ ยกสิ่งต่าง ๆ ได้ตามสภาพร่างกาย
- มีสมรรถภาพการทำงานของระบบหัวใจ หลอดเลือดและปอดดี
- มีความยืดหยุ่นดี ทำให้ระบบข้อต่าง ๆ รวมทั้งกระดูกสันหลังเคลื่อนไหวได้ดี
- มีความคงทน สามารถทำกิจกรรมที่ต้องใช้กำลังได้อย่างต่อเนื่อง
- มีความความคล่องแคล่ว สามารถเคลื่อนไหวร่างกายได้อย่างรวดเร็วในทิศทางต่าง ๆ
- มีกำลังการใช้พลังงานได้มากเป็นพิเศษ สามารถใช้กำลังกล้ามเนื้อได้เป็นอย่างดี
การมีสุขภาพที่ดีตามที่กล่าวมาแล้วคงเกิดขึ้นไม่ได้ถ้าไม่มีการออกกำลังกายในรูปแบบต่าง ๆ โดยทั่วไปการออกกำลังกายมีสูตรง่าย ๆ คือ F.I.T.T.
- formula ย่อมาจาก Frequency ความถี่ในการออกกำลังกาย ต้องออกกำลังกายอย่างน้อย 3 - 5 ครั้ง/สัปดาห์
- Intensity ความหนักในการออกกำลังกายให้หัวใจเต้นอย่างน้อย 60% ของการเต้นของหัวใจสูงสุด โดยคำนวนจาก 220 - อายุ เช่น อายุ 70 ปี หัวใจเต้นสูงสุดไม่ควรเกิน 150 ครั้ง/นาที 80% เท่ากับ 120 ครั้ง/นาที แต่ในผู้สูงอายุอาจออกกำลังกายเพียง 65 - 70% ก็เพียงพอ
- Time ควรออกกำลังกายต่อเนื่องอย่างน้อย 20 - 30 นาที ควรเลือกเวลาการออกกำลังกายที่เหมาะสม เช่น การออกกำลังกายในที่ที่มีแดดอ่อน ๆ อากาศถ่ายเทดี
- Type ชนิดของการออกกำลังกายควรมีการผสมผสานการออกกำลังกาย ให้มีการออกกำลังกายอย่างต่อเนื่อง แบบ Aerobic exercise ซึ่งประกอบไปด้วยการเดินเร็ว วิ่ง ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน หรือเต้นแอโรบิค ฯลฯ ควรมีการทำการยืดเหยียดส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย Stretching exercise ควรมีการฝึกกล้ามเนื้อเฉพาะที่ Muscle training ฝึกการทรงตัวและความคล่องแคล่วด้วย การออกกำลังกายตามสูตรนี้ควรเลือกปรับให้เหมาะสมกับวัย
วัยเด็กถึงวัยรุ่น เป็นวัยที่กำลังเจริญเติบโต การออกกำลังกายเป็นการกระตุ้นให้มีการหลั่งฮอร์โมนต่าง ๆ ออกมาโดยเฉพาะ Growth hormone ทำให้ร่างกายเจริญเติบโต มีสัดส่วนที่สูง และมีการพัฒนาการสร้างกล้ามเนื้อ การออกกำลังกายในวัยนี้ควรฝึกทักษะในการเล่นกีฬาหลาย ๆ ชนิดไปพร้อมกันด้วย อย่างไรก็ตามในวัยเด็กถึงวัยรุ่นต้องการการพักผ่อนให้เพียงพอ เพื่อให้ร่างกายเสริมสร้างกล้ามเนื้อและเจริญเติบโตซึ่งเกิดขึ้นในขณะนอนหลับ แต่ไม่ควรออกกำลังกายด้วยการยกน้ำหนักมากๆ เพราะอาจส่งผลร้ายต่อเยื่อเจริญของกระดูก
วัยผู้ใหญ่ สามารถออกกำลังกายได้เต็มรูปแบบ ควรมีการออกกำลังกายให้ร่างกายฟิตพร้อมหรืออาจมีการเล่นกีฬาเพื่อให้เกิดความสนุกสนานร่วมด้วย บางท่านเป็นนักกีฬาที่มีความมุ่งหวังจะทำลายสถิติต่าง ๆ เช่น วิ่งมาราธอน ไต่เขา เล่นฟุตบอล เล่นเทนนิส การเล่นกีฬาต่าง ๆ นักกีฬาต้องมีร่างกายที่พร้อมและฝึกเทคนิคที่ไม่ทำให้บาดเจ็บ นักกีฬาที่เล่นกีฬามาก ๆ อาจมีภาวะข้อเสื่อมเมื่อถึงวัยกลางคน ดังนั้นจึงควรออกกำลังกายและเล่นกีฬาให้มีการผสมผสานกันอย่างเหมาะสมและหลากหลาย
วัยสูงอายุ การออกกำลังกายจำเป็นสำหรับการมีสุขภาพดี การมีสมรรถภาพทางกายที่ดีและความสามารถในการทรงตัวที่ดีไม่ล้มง่าย ผู้สูงอายุควรเลือกการออกกำลังกายง่าย ๆ เช่น การเดิน การรำไท้เก็ก การเต้นรำ การเดินในน้ำ หรือการว่ายน้ำ นอกจากนี้ควรเลือกสถานที่ออกกำลังกายที่เหมาะสมไม่เสี่ยงต่อการล้ม
* ขอบคุณข้อมูลจาก : http://www.starclipnews.com