1. การอุ้มเข้าเต้า
การให้ลูกดูดนมโดยตรงจากเต้า จะเป็นการกระตุ้นฮอร์โมนที่ช่วยผลิตน้ำนม หากคุณแม่ไม่ให้ลูกดูดเต้านมแต่ใช้เป็นการปั้มนมใส่ขวดให้ลูกกิน การสร้างฮอร์โมนผลิตน้ำนมก็จะผลิตได้น้อย ทำให้น้ำนมคุณแม่ออกน้อย ดังนั้นถ้าอยากมีน้ำนมให้เพียงพอต่อการให้นมลูก สิ่งแรกที่ต้องทำคือ อุ้มลูกเข้าเต้า ลูกน้อยจะได้รับความอบอุ่นจากการอุ้มของคุณแม่ ลูกน้อยจะรู้สึกปลอดภัย ดูดนมได้ดี คุณแม่ก็ผลิตน้ำนมได้เยอะอีกด้วยค่ะ ท่าให้นมลูกเอาลูกเข้าเต้า คุณแม่ควรนั่งในท่าสบาย ไม่ก้ม ไม่แหงนเกินไป เพราะอาจทำให้ปวดหลังได้ กลายเป็นอุปสรรคในการให้นมไปเสียอีก เมื่อนั่งในท่าสบายแล้ว อาจจะเปิดเพลงบรรเลงคลอเบาๆสร้างบรรยากาศสักหน่อย แล้วก็อุ้มลูกน้อย โดย
- ให้ตะแคงลำตัวและศีรษะของลูกให้หันเข้าหาแม่
- ลำตัวของลูกแนบชิดกับตัวแม่
- ศีรษะ ไหล่และสะโพกของลูกควรอยู่ในแนวเส้นตรงเดียวกัน
- ตัวของลูกได้รับการรองรับให้รู้สึกมั่นคง โดยใช้มือแม่หรือหมอนรองช้อนไว้
2. ปั้มนมหลังจากให้ลูกดูดแล้ว
หรือ การทำให้นมเกลี้ยงเต้านั่นเอง ที่ต้องทำให้เกลี้ยงเต้า สาเหตุเพราะ ร่างกายเราผลิตน้ำนมมาเก็บไว้ในเต้านม เมื่อพื้นที่เก็บเต็ม จะเกิดอาการคัด คุณแม่ต้องระบายน้ำนมออกโดยการให้ลูกดูดหรือปั๊มออก เพื่อให้มีพื้นที่ว่างสำหรับเก็บน้ำนมที่ผลิตออกมาใหม่ ถ้าปล่อยให้เต้าเต็มบ่อยๆ จะเป็นการส่งสัญญาณว่าความต้องการน้ำนมลดลง ร่างกายจะผลิตน้ำนมลดลง
3. สำรวจว่าลูกดูดถูกวิธีหรือไม่
ดูดถูกวิธี คือ ปากลูกเปิดกว้าง สามารถอมเข้าไปได้ลึกถึงลานนม คางแนบเต้า ปลายจมูกชิด ปากบนและล่างบานออก ลูกสามารถใช้ลิ้นรีดนมได้ออกมาเป็นจังหวะสม่ำเสมอ และเสียงหายใจของลูกเป็นจังหวะ ที่สำคัญคือ คุณแม่ไม่มีอาการเจ็บ หากดูดถูกวิธีคุณแม่จะไม่เกิดอาการหัวนมแตกค่ะ
4. สลับข้าง
ปกติการผลิตน้ำนมนั้น จะผลิตทั้ง 2 ข้าง หากคุณแม่ให้นมลูกเพียงด้านใดด้านหนึ่ง จะทำให้เต้านมอีกข้าง ไม่มีพื้นที่ที่จะให้น้ำนมใหม่มากักเก็บ ทำให้การผลิตน้ำนมข้างนั้นน้อยลง นอกจากนี้ หากสังเกต ทุกครั้งเวลาให้นมลูกไปสักพัก เด็กจะเคลิ้มหลับ ทำให้ได้รับน้ำนมในปริมานที่ยังไม่เพียงพอ จะทำให้ลูกตื่นบ่อย และร้อง โยเยได้ หากเมื่อไหร่ที่คุณแม่สังเกตว่าลูกเริ่มหลับ ดูดน้อยลง ให้ลองสลับข้างค่ะ เด็กจะตื่นและดูดนมเพิ่มอีก ทำให้ให้ลูกอิ่มหลับสบายและนอนนานขึ้นค่ะ
5. เลิกใช้จุกหลอก
เมื่อไหร่ที่ลูกน้อยติดจุกหลอก นั่นหมายถึง คุณแม่จะเริ่มถูกลดการกระตุ้น ด้วยการดูดเต้าจากลูก อย่าเสียโอกาสดีๆแบบนี้ไปกับจุกหลอกค่ะ เริ่มแรกคุณแม่อาจรู้สึกไม่คุ้นชินกับการเอาลูกเข้าเต้า แต่เมื่อคุณแม่เริ่มปรับตัวได้ เจอท่าที่ถูกใจสำหรับลูกน้อย การเอาลูกเข้าเต้าจะเป็นผลดีมากๆกับการกระตุ้นให้มีการผลิตน้ำนมของคุณแม่ มีน้ำนมเพียงพอต่อลูกน้อย แน่นอนค่ะ
6. หาคนให้คำปรึกษา
การมีที่ปรึกษาที่ดี ช่วยให้มีกำลังใจในการให้นมบุตรค่ะ ที่ปรึกษาของคุณแม่ อาจจะเป็นคุณย่า คุณยาย คนใกล้ตัว หรือเพื่อน ที่มีประสบการณ์การให้นมบุตรมาแล้ว แต่หากปัญหาของคุณแม่นั้นคนใกล้ตัวไม่สามารถช่วยเหลือได้ แนะนำให้ปรึกษาคุณหมอ เพื่อช่วยแก้ไข จะทำให้คุณแม่คลายกังวล และสามารถให้นมลูกต่อเนื่องได้ตามที่คุณแม่ต้องการคะ
7. ใส่บราที่ขนาดเหมาะสม
ใครคิดว่า บราไม่สำคัญ การใส่บรา ที่รัดแน่นเกินไป มีผลทำให้ไปกดท่อน้ำนม ทำให้น้ำนมไหลไม่สะดวก ซึ่งมีผลต่อการผลิตน้ำนม ทำให้น้ำนมผลิตได้น้อยลง หรือการใส่บราที่หลวมไปก็อาจทำให้เต้านมยานได้นะคะ ดังนั้นการเลือกบราก็มีส่วนสำคัญ เลือกบราที่ขนาดพอดี ไม่รัด หรือไม่หลวมเกินไป ช่วยประคองรูปทรงของเต้านม ปรับสรีระให้เหมาะสมอีกด้วยคะ
8. ทานอาหารกระตุ้นน้ำนม
อาหารหลายชนิด มีผลต่อการกระตุ้นน้ำนม ที่เรารู้จักกันดีได้แก่ แกงเลียง ผัดขิง เป็นต้น นอกจากนี้ ยังมีสมุนไพรอีกหลายชนิดที่ช่วยกระตุ้นน้ำนม อันได้แก่ ต้องแล่ง ว่านหอมแดง ไม้นมนาง
เหล่านี้ล้วนมีส่วนกระตุ้นน้ำนม มีโอกาสคุณแม่ลองหามาทานดูนะคะ
9. งดการใช้ฮอร์โมนคุมกำเนิด
ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม มีผลโดยตรงต่อการผลิตน้ำนม ดังนั้นคุณแม่หลังคลอดควรงดวิธีการคุมกำเนิดโดยใช้ฮอร์โมนรวม โดยควรเลือกใช้การคุมกำเนิดด้วยวิธี สวมถุงยางอนามัย หรือ การใส่ห่วงคุมกำเนิดชนิดไม่มีฮอร์โมน หรือปรึกษาแพทย์ เพื่อการคุมกำเนิดที่ถูกต้อง และไม่มีผลต่อการให้นมบุตร
10. ไปเที่ยวสิคะ
ในช่วงเวลาหลังคลอดที่คุณแม่ต้องทุ่มเทเวลาให้กับลูกน้อยตลอด 24 ชม ร่วมกับฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงในช่วงหลังคลอด ทำให้คุณแม่ไม่ได้รับการพักผ่อนอย่างเต็มที่ เกิดอารมณ์เครียดได้ง่าย แนะนำให้ไปเที่ยวพักผ่อนเปลี่ยนบรรยากาศ ไปด้วยกัน กับคุณพ่อ และลูกน้อย ให้ได้ใช้เวลาร่วมกัน ให้คุณพ่อได้มีส่วนร่วมในการดูแลคุณแม่ และคุณลูกอย่างเต็มตัว ช่วยเพิ่มความรักความเอาใจใส่ให้กับครอบครัว คุณแม่ก็สบายตัว สบายใจขึ้น หายเครียดผลิตน้ำนมเพิ่มขึ้นได้แน่นอนค่ะ
โดย : พญ. พัทธนันท์ มัตตะธนาพันธ์
ขอบคุณบทความจาก : https://www.samitivejhospitals.com/th/%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%A1/
