ผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่า ทำด้านเดียวก็ได้

เมื่อพูดถึงคำว่าผ่าตัด คำว่า กลัว และกังวลก็มักจะผุดขึ้นมาโดยปริยาย ยิ่งเป็นการผ่าตัดข้อเข่าด้วยแล้ว ยิ่งกังวลกันไปใหญ่ ผ่าแล้วจะเดินได้เหมือนเดิมหรือไม่ ใช้งานได้เหมือนเดิมหรือเปล่า เพราะเปลี่ยนข้อเข่าของเราออกไปทั้งลูก ต่อไปนี้ขอให้หมดกังวลใจ เพราะเทคโนโลยีการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าก้าวไปไกลกว่าที่เราคิด

ปัจจุบันสามารถผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียมเพียงบางส่วนได้ นพ. สุขสันต์ ตั้งสถาพร แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านศัลยกรรม ออร์โธปิดิกส์ โรงพยาบาล สมิติเวช ธนบุรี สละเวลามาให้ความรู้กันในวันนี้ว่า

เนื่องจากโดยทั่วไปเมื่อเข่าเสื่อมที่เกิดจากการใช้งานตามวัยมักจะเริ่มมีการเสื่อมที่ผิวด้านในของข้อเข่าก่อน ต่อมาจึงจะเริ่มมีความเสื่อมที่ด้านนอก รวมไปถึงที่ผิวลูกสะบ้า หากผู้ป่วยเข้ารับการตรวจรักษาแต่เนิ่นๆ จะพบว่าผิวที่มีความเสื่อมนั้นจะยังจำกัดอยู่ที่ผิวของข้อเข่าซีกด้านใน ดังนั้นการรักษาจึงสามารถที่จะเลือกวิธีการผ่าตัดแก้ไขเฉพาะผิวด้านในได้ เรียกว่าการผ่าตัดแบบเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียมบางส่วน (Unicompartment Knee Arthroplasty หรือ UKA)

การผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียมบางส่วน (UKA) คือการผ่าตัดที่ทดแทนผิวกระดูกอ่อนที่เสียหายเพียงซีกเดียวด้วยวัสดุโลหะพิเศษ ในขณะที่เก็บรักษาผิวกระดูกอ่อนส่วนอื่นๆ และเส้นเอ็นที่ยังอยู่ในสภาพดีไว้  วิธีนี้เริ่มใช้และมีการพัฒนาในเรื่องของวัสดุผิวข้อเทียม เทคนิคการผ่าตัด และเครื่องมือที่ช่วยในการผ่าตัดให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น จึงทำให้วิธีนี้มีข้อดีกว่าการผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเทียมทั้งหมดอยู่หลายประการ

ข้อดีของการผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียมบางส่วน (UKA)

สามารถแก้ไขอาการต่างๆ ที่เกิดจากข้อเข่าเสื่อมได้ เช่น อาการเจ็บปวดในข้อ เจ็บขัดที่เส้นเอ็น อาการเข่าหลวม ข้อเข่าผิดรูป เสียงดังในเข่า ซึ่งการแก้ไขอาการต่างๆ ทำได้เทียบเท่ากับการเปลี่ยนข้อเข่าทั่วไปหากเลือกผู้ป่วยได้ถูกต้อง แต่ข้อดีที่เพิ่มขึ้นของการผ่าตัดวิธีนี้คือ สามารถเก็บรักษาผิวข้อเข่าส่วนที่ยังมีสภาพดีไว้ได้ ตลอดจนยังสามารถเก็บเส้นเอ็นต่างๆ ที่มีความจำเป็นเอาไว้ในสภาพเดิม ทำให้ผู้ป่วยสามารถใช้ข้อเข่าได้ใกล้เคียงกับข้อเข่าปกติมากกว่า แผลเล็กกว่า เจ็บน้อยกว่า ความชอกช้ำของน้ำเยื่อหลังผ่าตัดน้อยกว่าการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมปกติ  การงอเข่า ทำได้ใกล้เคียงข้อเข่าปกติ รวมถึงการนั่งยองหรือนั่งขัดสมาธิสามารถทำได้ดีกว่าการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าปกติ นอกจากนี้ยังพบว่าบางคนสามารถกลับไปเล่นกีฬาบางประเภทได้ ที่สำคัญอายุการใช้งานของข้อเทียมชนิดนี้อยู่ได้นานมากกว่า 10 ปี ถึง 97-98% (หากผู้ป่วยมีข้อบ่งชี้ของการผ่าตัดที่เหมาะสม)

อย่างไรก็ดีเทคโนโลยีต้องมาพร้อมความเชี่ยวชาญ การผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียมบางส่วนนี้ควรทำโดยแพทย์ศัลยกรรมออร์โธปิดิกส์ที่ฝึกฝนมาโดยเฉพาะ เพราะเทคนิคการผ่าตัดที่ถูกต้อง การวางตำแหน่งของผิวข้อเทียมที่เหมาะสม และการคัดเลือกผู้ป่วยที่มีข้อบ่งชี้สำหรับการผ่าตัดชนิดนี้ เป็นปัจจัยสำคัญที่จะนำไปสู่ความสำเร็จของการผ่าตัด และได้ผลดีกับผู้ป่วยอย่างเต็มที่

โดย : นพ. สุขสันต์ ตั้งสถาพร

ขอบคุณบทความจาก : https://www.samitivejhospitals.com/th/%E0%B8%9C%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2/